Vertigo nedir?

Tıpta Vertigo genel adı vertigo dur. Vertigo; gerçekten dönme hissinden tutunda, tüm hareket halüsinasyonları vertigo olarak tarif edilir. Bunlar; etraftaki cisimler dönüyor olması, boşlukta kendini güvensizlik hissi, yerin ayağın altından kayıyormuş gibi olması hissi, bütün cisimler hareket ediyor, etrafında dönüyor hissi, deprem oluyor gibi hissetmek tanımlamaları vertigo için kullanılmaktadır.

Vücut dengesini nasıl sağlar:

İnsanın dengesini sağlayan üç unsur vardır. Bu unsurlardan birisi ortadan kalkması ile denge bozulur baş dönmesi ortaya çıkabilir.

1. İç kulak (aynı zamanda labirent adını da almaktadır.) hareketin yönünü yani dönüp dönmediğini, ileri veya geri, bir yandan diğer yana  yukarı veya aşağıya doğru olduğunu belirler. Aynı bir su terazisi gibi çalışır.

2. Gözler vücudun yaşam alanı içindeki yerini ve hareketin yönünü belirler.

3. Beyin omurilik ve kas sistemi. Eklemlerde ve omurgada bulunan basınç reseptörleri vücudun hangi parçasının aşağıda olduğunu ve neresinin yere değdiğini belirler. Kaslardaki ve eklemlerdeki algılama reseptörleri vücudun hangi parçasının hareket ettiğini belirler. Merkezi sinir sistemi (beyin ve omurilik) ise diğer sistemlerden  gelen uyarıları işler ve sonuçta bu üç sistemin koordinasyonu sağlanarak bir algılama ortaya çıkar. Bu vücuttaki senkronize çalışma kişinin dengeli olmasını sağlar.

Baş dönmesi şikayeti olan bir kişide bu 3 sistemin bir veya bir kaçında olan sıkıntı vertigo yani baş dönmesini oluşturur. Verigonun çözümü sıkıntının nerede olduğunu bulmakla başlar. Tedavi aşaması ondan sonra başlar.

Vertigo ile gelen hastanın değerlendirilmesi:

Baş dönmesiyle gelen bir hastada tanıya giderken en önemli nokta ayrıntılı hastadan bilgi alama yani anemnezdir. Hasta çok dikkatli dinlenilmelidir. Bazen sebep çok basit konurken.  Bazen de çok ileri testlere ihtiyaç duyulabilir. Hastalığın ne zaman başladığı, vertigonun ne kadar sürdüğü, beraberinde eşlik eden bulgular , bulantı-kusma, işitme kaybı, çınlama varlığı, tekrarlamaların varlığı, baş hareketiyle artıp artmadığı gibi sorular sorulmalı ve tek tek not edilmelir.

ilk değerlendirme sonrası hastanın genel KBB muayenesi yapılır, sinir yapılarının vücutta uyardığı bölgelerin muayenesi yapılır ve ardından basit denge testleri yapılır.

Bu muayeneler sırasında göz hareketlerine bakılarak. NİSTAGMUS dediğimiz istemsiz göz hareketlerinin olup olmadığına bakılır. Nistagmus vertigonun ayırıcı tanısında çok önemlidir. Bazen de bazı vücut manevraları  yapılarak  nistagmusu ortaya çıkarmaya çalışırız. Nistagmusun süresi, yönü, fikse olması baş dönmesinin beyinle ilgilimi? Yoksa kulakla ilgilimi? Olduğu hakkında bilgi verir.

Parmak burun testi, Romberg testi,Yürüme testi gibi testlerde muayeneye ilave edilebilir. Böylece patolojinin yeri hakkında bilgi sahibi olunmaya çalışılır. Ardından diğer laboratuvar testlerine geçilir.

Odiometri(İşitme Testleri): Periferik vertigoda önemli ipuçları verir. Özellikle menier hastalığında tanıyı büyük oranda destekler.

Denge sistemi ile ilgili daha detaylı bilgiler edinebilmek için denge tetkikleri ilave edilebilir  Bunlar; VNG(videonistagmografi), Kalorik test, ENG, gibi tesler yapılırken Günümüzde ileri VHİT ve VEMP tesleri çok daha net bilgiler verebilmektedir.

Radyolojik Tetkikler: Özellikle beyinle ilgili  vertigo da tanı koymak için zaman zaman Bilgisayarlı tomografi, Manyetik rezonans, Bunlar yapıldıktan sonra hasta tekrar değerlendirilir ve tanıya gidilir.

Tedavi:

Vertigoda (Baş dönmesinde) önemli olan gerçek tanıyı koymaktır. Yani patolojinin nerden kaynaklandığını bulmaktır devamında tedavisi gelecektir. Çünkü tedavi hastalığa göre değişebilir. Tanı ve tedavi mutlaka uzman bir hekim tarafından konulmalıdır. Baş dönmeleri aynı zamanda ciddi hastalıkların habercisi olabilir. Böyle bir şikayetiniz varsa kısa sürede tıbbi birimlere baş vurmalısınız.